پیرو مقاله منتشر شده در روزنامه صمت مورخ ۱۸ تیرماه ۱۴۰۱ با عنوان نقدی بر “خام فروشی در سنگ ساختمانی” جناب دکتر سیامک حاج سید جوادی مواردی را جهت توضیح و با عنایت به ایراداتی که مطالب اماری بکار برده در جهت مخالفت با صادرات سنگ بلوک مطرح گردیده است مسئله مربوطه را مورد بررسی کارشناسی قرار دادند و با ارایه آمار دقیق موجب شفافیت موضوع شدند.
مطلب مرتبط:صنعت سنگ
در قسمتی مقاله مربوطه مطلب زیر ارایه گردیده است :
ترکیه ۴۴ درصد درآمد ۲ میلیارد دلاری فروش سال ۲۰۱۷ خود را از ۲۷ درصد حجم فرآوری به‌دست آورده و ۵۵ درصد این درآمد را از ۶۸ درصد حجم فروش بلوک خام و اسلب کسب کرده که این یعنی قسمت عمده درآمد با حجم کمتری فرآوری، ایجاد شده است. حمایت از ماشین‌سازی داخلی و توسعه صادرات هم با حضور فیزیکی این کشور در بازارهای هدف، از جمله ایالات‌متحده در یک دهه از سال ۲۰۰۸ الی ۲۰۱۸ ثبت شده و مستندات از اداره اقتصاد ترکیه قابل‌دسترس است.
در سال ۲۰۲۱ میزان تولید معادن سنگ کشور ترکیه ۱۳ میایون تن بوده است که از این مقدار ۴ میایون و ۲۳۳ هزار تن با تعرفه ۲۵۱۵ که به عنوان سنگ کار نشده گروه اهکی و‌عمدتا بلوک بکار میرود صادر شده است که ۳۲/۳ ٪تولید این کشور است به عبارتی این کشور نزدیک به ۳۳٪ تولید خود را بصورت بلوک با میانگین قیمت ۱۸۶ دلار بر تن و جمع صادرات ۷۸۷ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار صادر نموده است .
در همین سال صادرات سنگ بریده و فراوری شده کات تو سایز با تعرفه ۶۸۰۲ ترکیه ۳میلیون و ۳۳۲ هزار تن بوده با جمع مبلغ یک میلیاردو ۲۵۴ میلیون دلار و میانگین ۲۰/۳ دلار بر متر مربع یا ۳۶۸ داار بر تن میباشد .
اولا در این مقاله اعلام گردیده که این رقم صادرات سنگ‌فراوری شده یا بریده معادل با ۲۷ درصد حجمی تولید سنگ کشور ترکیه است که غیر کارشناسی و غلط میباشد ، چرا که برای تولید و فراوری ۳ میایون و ۳۳۲ هزار تن سنگ بریده فراوری شده بر مبنای استاندارد های صنعت سنگ نیاز به حدودا ۶ میایون تن سنگ بلوک یا همان سنگ خام‌اولیه برای فراوری میباشد ( در این میان متاسفانه میزان پرت سنگ در عملیات فراوری در نظر گرفته نشده) معادل با ۲۷ درصد تولید حجمی کشور ترکیه نبوده و حدودا ۴۶٪ تولید این کشور(۱۳ میایون تن ) است.
از طرفی در صورتی که درامد حاصل از صادرات سنگ فراوری شده با این تعرفه را در نظر بگیریم (۱ میلیارد و ۲۵۴ میلیون دلار ) میانگین درامد حاصل از این تعرفه حدودا ۲۱۰ دلار بر تن بدست میاید.
که این درامد شامل سهم هزینه سنگ بلوک یا خام اولیه وبعلاوه هزینه های برش و فراوری که برای تولید سنگ بریده و فراوری شده کات تو سایز است که حدودا ۱۰ دلار بر متر مربع میباشد با در نظر گرفتن میزان بهره وری ۸ متر مربع به ازای هر تن سنگ خام بلوک جهت برش ، میتوان براورد نمود که هزینه عملیات فراوری ان حدودا ۸۰ دلار بر هر تن سنگ کوپ یا خام میباشد ، پس به عبارتی میزان درامد حاصل از خود سنگ خام و یا بلوک معادل با ۱۳۰ دلار بر تن (210-80) بدست میاید به عبارتی به میزان ۵۶ دلار کمتر از درامد میانگین صادرات سنگ بلوک یا خام ؟؟؟؟؟؟
در مقاله مربوطه به گونه ای جلوه نموده که میزان ارزش افزوده و درامد حاصل از سنگ‌فراوری شده به مراتب بالاتر از صادرات سنگ خام است ، که میبینیم بر خلاف ان است !
حال اینجا بک سوال پیش میاید ، چرا همه کشورهای لیدر و صاحب بازار در صنعت سنگ مانند ایتالیا ، اسپانیا، پرتغال، یونان ، هندوستان هم صادرات بلوک یا سنگ خام به تعریف نویسنده مقاله مینمایند و هم بریده فراوری شده ، کلید این معما کجاست اگر ارزش افزوده صادرات بلوک بیشتر است پس چرا انرا بصورت بریده هم صادر میکنند؟
گروهی از روی نا اگاهی دلیل ان را اشتغال زایی و حمایت از تولید داخلی کشور میدانند ، در حالی که در بیزنس و تجارت اگر هر فعالیتی توجیه اقتصادی نداشته باشد در کوتاه مدت متوقف میشود .
دلیل اصلی انست که تمام تولید معادن سنگ کیفیت سنگ بلوک و کوپ صادراتی را ندارند و معمولا ۳۰ تا ۴۰ درصد دارای این کیفیت هستند و الباقی دارای ارزشی به مراتب پایین تر هستند که باید در کشورهای مرجع بریده شده و بر مبنای قیمت تثبیت شده ان در بازارهای جهانی حاصل از صادرات بلوک و اسلب فراوری شده قیمت گذاری شده و صادر گردند .
پس به عبارتی خلاصه تر در تمام کشورهای لیدر بازار در صنعت سنگ مانند ایتالیا اسپانیا یونان ترکیه هند و‌غیره سنگ کوپ یا بلوک سوپر صادراتی را به همان صورت و با بیشترین ارزش افزوده صادر میکنند و الباقی را که نمیتوان به صورت بلوک صادر نمود در داخل کشور بریده و فراوری نموده و به بازارهای هدف صادر مینمایند .
دلیل دوم انست که کشورهایی مانند چین و هند بالای ۹۰ درصد وارداتشان از جهان با تعرفه های غیر فراوریست و در صورت مشاهده امارها میبینیم که درصد بسیار بسیار بالایی از صادرات این کشورها به صورت بلوک و خام به همبن کشورهاست و به عبارتی اگر ترکیه ۳۳ درصد سنگ تولیدی بلوک‌خود را به این کشورها صادر ننمایند کشش بازارجهانی به ان میزان و با ان میزان ازش افزوده نبوده و باید‌به همان میزان تولید خود را کاهش دهند.
در خاتمه با تشکر از مسیولین زحمت کش روزنامه صمت امید ان میرود در ارایه مقالات که بخصوص اینچنین اهداف و‌برنامه های استراتژیک بخصوص صادرات کشور را مورد هدف قرار میدهند مربوط میشونددقت بیشتری نمایند .
ارادتمند
سیامک
حاج سید جوادی