برخی رسانهها مانند اسپوتنیک روسیه از «عبدالله بن سعود العنزی»، به عنوان سفیر جدید عربستان در ایران نام بردهاند. این منابع گفتهاند که العنزی سفیر فعلی عربستان در عمان است که قرار شده به عنوان سفیر جدید عربستان در ایران به کار خود ادامه دهد. براساس این گزارش، العنزی یک چهره اقتصادی است که برای تصدی سفارت سعودی در تهران انتخاب شده است.
با این حال مقامات و دستگاه دیپلماتیک عربستان سعودی هنوز به صورت رسمی این خبر را تأیید نکردهاند و مشخص نیست که گمانه زنی درباره انتخاب «عبدالله بن سعود العنزی»، به عنوان سفیر جدید عربستان در ایران تا چه حد درست است؟
روز جمعه دهم مارس ۲۰۲۳ برابر با نوزدهم اسفند ماه ۱۴۰۱، با امضای توافقنامهای در چین، روابط ایران و عربستان وارد مرحله تازه تنشزدایی بعد از ۷ سال قطعی روابط شد. به موجب توافق امضاشده ایران و عربستان اعلام کردند که روابط دیپلماتیک خود را ازسرمیگیرند و سفارتخانههای دو کشور ظرف چند ماه آینده افتتاح خواهد شد.
روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان سعودی در دوران معاصر کمی کمتر از یک قرن قدمت دارد. شروع روابط میان ایران و عربستان به سال ۱۹۲۹ باز میگردد. در این ۱۰۰ سال دو کشور فراز و نشیبهای زیادی را در رابطه با یکدیگر تجربه کردهاند.
روابط ایران و عربستان سه بار قطع شد: اولین بار در سال ۱۹۴۳ و به دنبال اعلام تهران مبنی بر اعدام یک زائر ایرانی از سوی مقامات سعودی، روابط دو کشور قطع شد، اما پس از سه سال در سال ۱۹۴۶ دوباره روابط به حالت عادی بازگشت.
بار دوم سال ۱۹۸۷ و در پی درگیری پلیس سعودی با حجاج ایرانی بود که در آن بیش از ۴۰۰ نفر که اکثرشان ایرانی بودند، کشته شدند. این بار ازسرگیری روابط دو کشور چهار سال یعنی تا سال ۱۹۹۱ طول کشید.
سومین دوره قطع روابط به اوایل سال ۲۰۱۶ و آتش زدن و حمله به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری آن در مشهد بازمیگردد. این دور از قطع روابط هفت سال طول کشید و بالاخره در روز ۱۰ مارس ۲۰۲۳ دو طرف برای عادیسازی دوباره به توافق رسیدند.
امضای توافق ایران و عربستان قبل از هر چیز مرهون تلاشهای عراق و عمان است. این دو کشور در سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ میزبان مذاکرات دو جانبه بین ایران و عربستان بوده اند؛ چین نیز با توجه به میزبانی مذاکرات دو طرف و حمایت از گفتگو بین آنها نقش مهمی در این زمینه داشته است. اتفاقی که در چین افتاد، نتیجه یک ساعت نبود، بلکه پیشزمینههای طولانی دارد که از بیش از دو سال قبل آغاز شده و عمان و عراق نقش پررنگی در آمادهسازی برای امضای توافق میان عربستان و ایران داشتند.
تهران بر این باور است که منافع کشورهای منطقه، در دور شدن از مداخلات آمریکاست و هرچند که پروندههای مناقشهبرانگیز منطقه از جمله پرونده یمن، جدا از تعاملات ریاض و تهران هستند اما بدون شک احیای روابط میان این دو طرف فضای مناسبی را در منطقه برای حل پروندههای مذکور باز میکند.
توافق تهران و ریاض میتواند تأثیر مثبتی برای فعالسازی پرونده ریاستجمهوری لبنان و نیز احیای تدریجی مناسبات عربستان با سوریه داشته باشد؛ همانطور که منابع آگاه اعلام کردند سفر اخیر «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه به عمان بخشی از برنامه مسقط جهت میانجیگری برای مذاکرات قریبالوقوع ریاض و دمشق بود. به طور کلی آشتی ایران و عربستان بسیاری از کارتها را تغییر داده و اگر روند طبیعی خود را طی کند، همانطور که سید حسن نصرالله گفت، افقهای جدیدی را خواهد گشود.