محمد مخبر معاون اول رییس جمهور ۱۶ شهریورماه جاری درپی گزارشاتی درباره ایستایی بیش از ۲۵ هزار کانتینر حاوی کالاهای وارداتی مختلف در گمرکات شهید رجایی و شهید باهنر با همراهی وزیر جهادکشاورزی، رییس کل گمرک ایران، استاندار هرمزگان، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و برخی مدیران مربوط در سفری چند ساعته عازم بندرعباس شد و با حضور در اسکله بندر شهید رجایی و بخش‌های مختلف گمرکات این بندرگاه، گزارش‌های واصله را از نزدیک مورد بررسی قرار داد.
همچنین در تاریخ ۱۸ شهریورماه جاری نیز دستور برای تعیین تکلیف یک‌روزه کالاهای رسوبی گمرکات به‌ویژه بندر شهید رجایی به رییس سازمان استاندارد و رییس سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی و رییس سازمان توسعه و تجارت ماموریت داد برنامه‌ریزی لازم را برای ترخیص کالاهای رسوبی از گمرکات شهید باهنر و شهید رجایی انجام دهند.
طبق اعلام مدیرکل اموال تملیکی استان هرمزگان، ۱۰ هزار کانتینر بلاتکلیف و متروکه در بندر شهید رجایی وجود دارد که سه هزار کانتینر آن متعلق به قبل از سال ۱۴۰۰ بوده که درحال پالایش برای تعیین تکلیف آن‌ها با کمک سایر سازمان‌های همجوار و استان‌ها است.
اکنون با گذشت حدود یک هفته از آن زمان، سازمان اموال تملیکی باتوجه به حجم بسیار بالای کالاهای متروکه در بندر شهید رجایی با ۱۳ اداره‌کل خود در بندر شهید رجایی حاضر شده تا نسبت به تعیین تکلیف این کالاها اقدام کنند.
نشستی تخصصی نیز در این راستا روز گذشته پیرامون همین موضوع برگزار شد و مدیران کل استانی اموال تملیکی در استان‌های هرمزگان، فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان، قم، یزد، اصفهان، سمنان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، ایلام، کرمانشاه و بوشهر برگزار شد تا نسبت به شرایط بندر شهید رجایی اشراف کاملی پیدا کنند.
احتمال افزایش کالاهای رسوبی و متروکه در بندر شهید رجایی
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در این نشست گفت: ۶۵ درصد تجارت کشور از این استان انجام می‌شود و احتمال دارد با کاهش سقف مدت مجاز نگهداری کالاها برای ترخیص از سه ماه یا کمتر، تعداد کالاهای متروکه به شدت افزایش یابد.
حسین عباس‌نژاد ادامه داد: به عبارتی سازمان اموال تملیکی باید خود را برای حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار کانتینتر کالای متروکه و رسوبی در دیماه سالجاری آماده کند.
وی اشاره کرد: کانتینترهای موردنظر رسوبی و متروکه بندر شهید رجایی در یک نقطه نبوده و در جاهای مختلف و لابه‌لای کانتینرهای دیگر قرار دارد که این حجم عملیات را برای جداسازی و انتقال افزایش می‌دهد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان ادامه داد: هر جابه‌جایی نیاز به تجهیزاتی از قبیل کَشنده و جرثقیل دارد و هزینه انبارداری را نیز باید محاسبه کرد که از روز گذشته ۳۰۰ درصد افزایش یافته است.
وی اضافه کرد: هزینه‌های دیگری همچون بار شماری هم وجود دارد که باید در زمینه جابه‌جایی و انتقال این کانتینترها درنظر گرفته شود.
مشکل ارزی مهم‌ترین علت رسوب و متروکه شدن کالاها
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان بیان کرد: ۱۴ هزار نفر در بندر شهید رجایی مشغول به کار بوده که تنها ۸۵۰ نفر آنان کارکنان این اداره‌کل هستند و ۴۵ محوطه کانتینری در این بندر وجود دارد با ۴۵ شرکت خدمت دهنده که۳۰۰ کانتینتر در یک محوطه و ۲۰۰ کانتینر در محوطه دیگر نگهداری می‌شود و هر کدام سیستم و تعرفه خاص خود را دارند.
وی تصریح کرد: در مجموعه بنادر و دریانوردی خود را از سایر اداره‌های خدمت دهنده همچون گمرگ و اموال تملیکی جدا نمی‌دانیم و با شرایط کشور همه به این نتیجه رسیده‌ایم که مهم‌ترین علت متروکه شدن و رسوب کالا در بنادر مشکلی ارزی و بانکی است که باید حل شود.
وجود ۱۰ هزار کانتینتر کالای متروکه در بندر شهید رجایی
مدیرکل اموال تملیکی هرمزگان نیز در این نشست توضیح داد: ۱۰ هزار کانتینر در بندر شهید رجایی وجود دارد که افزون‌بر هفت هزار کانتینر مربوط به اواخر ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ بوده که شرایط حادی ندارند و در فرآیند تعیین تکلیف قرار دارد، سه هزار کانتینر متعلق به قبل از سال ۱۴۰۰ بوده که درحال پالایش برای تعیین تکلیف آن‌ها با کمک سایر سازمان‌های همجوار و استان‌ها هستیم.
مهدی فتحی بیان کرد: موضوع کالاهای متروکه بندر شهید رجایی از موضوع‌های مهم کشور بوده که همواره مورد بازدید و توجه مقامات کشوری است و اموال تملیکی تلاش کرده این وضعیت را مدیریت و تعیین تکلیف کند که اقدام‌های بزرگی نیز تاکنون انجام شده است.
وی ادامه داد: از سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۳۹۹ تعداد ۲ هزار و ۲۶۱ فقره اظهارنامه به اداره‌کل اموال تملیکی هرمزگان ارسال شده است، در صورتی که از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، تعداد ۶ هزار و ۸۸ اظهارنامه کالای متروکه به اموال تملیکی این استان ارسال شد.
مدیرکل اموال تملیکی هرمزگان خاطرنشان کرد: سه‌هزار و ۴۶۵ فقره اظهارنامه از این میزان از کالاها با ایثار کارکنان اموال تملیکی هرمزگان در ۲ سال گذشته تعیین تکلیف شد.
فتحی افزود: اقدام‌های شاخصی در خصوص تعیین تکلیف کالاهای قاچاق و متروکه از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ انجام شده که از آن جمله می‌توان به تعیین تکلیف ۱۰ هزار و ۳۰۰ کانتینر کالای متروکه که نسبت به مدت مشابه قبل از آن ۴۰۰ درصد رشد داشته و تعیین تکلیف ۱۰ هزار پرونده کالای قاچاق، فروش افزون‌بر ۴۰ هزار میلیارد ریال کالا، انجام بزرگ‌ترین انهدام کالاهای مضر سلامت جامعه، اعاده افزون‌بر ۲ هزار و ۴۰۰ اظهارنامه کالای متروکه به واحدهای تولیدی و تعیین تکلیف صدها پرونده دیگر اشاره کرد.
هرمزگان رتبه برتر اموال تملیکی در کسب درآمد
وی اشاره کرد: اموال تملیکی هرمزگان در کسب درآمد در کشور برتر شناخته شده است، همچنین در مختومه کردن اظهارنامه کانتینری متروکه و پرونده‌های قاچاق نیز در سطح کشور رتبه خوبی کشب کرده است.
مدیرکل اموال تملیکی هرمزگان گفت: کارکنان این اداره‌کل از مقامات و مسولان کشور انتظار آسیب شناسی علت افزایش کالاهای متروکه و رسیدن راهکار کلان برای رفع این موضوع را دارند چرا که افزایش بی‌رویه تعداد پرونده‌های متروکه و به‌عبارتی افزایش کاذب این تعداد باعث استهلاک منابع محدود این استان و خستگی کادر سازمان‌های درگیر و دورماندن از ماموریت‌های مهم‌تر می‌شود.
فتحی خاطرنشان کرد: روند پیشرفت عملیات‌های صورت گرفته سه سال اخیر در حوزه تعیین تکلیف کالاهای متروکه و قاچاق بسیار چشمگیر بوده و در حال مختومه نمودن و عبور از گردنه سخت دپوی هزاران تن کالای سنواتی هستیم.
وی گفت: انتظار دیگر کارکنان اموال تملیکی از عزیزان مسوول دیدن مجموعه کامل خدمات انجام گرفته در چند سال اخیر است، البته منکر کمبود و کاستی ها نیستند اما در کنار کاستی ها صدها خدمات شاخص و تحولی انجام گرفته که باید آن‌ها هم درنظر گرفته شود.
مدیرکل اموال تملیکی هرمزگان بیان کرد: تحولات خوبی در سال ۱۴۰۲ به لحاظ ساختاری و زیرساخت ملکی در استان انجام شد که امید می‌رود ادامه داشته باشد.
فتحی تصریح کرد: پیشنهاد این اداره‌کل برای کاهش فعلی رسوب کالا در بندر شهید رجایی، فعال سازی و ترخیص کالاهای موجود به روش (بدون انتقال ارز) با انجام تدابیر و درنظر گرفتن برخی از ملاحظات و درنظر گرفتن و تقویت منابع و نیازمندی‌های زیرساختی و انسانی اموال تملیکی هرمزگان برای مدیریت دائم و مهار وضع موجود است.
تلاش برای خروج حدود سه هزار کانتینر ظرف یک‌ماه
رییس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی نیز در این نشست با اشاره به تخلیه حدود سه هزار کانتینر از بندرشهید رجایی ظرف یک ماه گفت: در گذشته این حجم از کاری که خواسته شده را در مدت یک‌سال انجام می‌دادیم که اکنون دولت از ما خواسته آن را در یک ماه انجام دهیم.
سید عبدالمجید اجتهادی افزود: هرچند سازمان اموال تملیکی در زمینه ایجاد وضعیت رسوب کالا و متروکه شدن کالا در بنادر بی‌تقصیر است اما موج رسانه‌ای درحال شکل‌گیری بر علیه این سازمان بوده و فرصت چندانی نیز وجود ندارد.
وی ادامه داد: گروه‌هایی باید در بندر شهید رجایی مستقر شده و ارزیابی و فرآیندهای اداری لازم را برای تعیین تکلیف کانتینترهای متروکه انجام دهند و همه همکاران باید در این زمینه پای کار بیایند.
مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی ابراز کرد: شاید در ابتدا تخلیه این مقدار کالای کانتینری سخت باشد اما باید این کار انجام شود ضمن اینکه انتقال کانتینرها به سایر استان‌ها را نخواهیم داشت و سریع‌تر باید انتقال ۲ هزار و ۸۶۹ کانتینتر به خارج از محوطه بندر شهید رجایی انجام شود و این احتمال هم وجود دارد که بخش قابل توجهی از آن‌ها اعاده متروکه شود.
اجتهادی گفت: چنانچه در این یک‌ماه نتیجه لازم را دریافت نکردیم اقدام‌های دیگری در پیش خواهیم گرفت و حتی اگر لازم باشد در استان هرمزگان مستقر می‌شوم.