منگنز از فلزات راهبردی در صنایع فولادی و ذوب آهن، تولید فرو آلیاژ، باتری سازی و صنایع شیمیایی است، اما عمده کاربرد آن در صنایع فلزی است که ۸۵ تا ۹۰ درصد از تقاضا را به خود اختصاصی داده است. در واقع به دلیل خواص تثبیت کنندگی، آلیاژ سازی آن برای تولید آهن و فولاد ضروری است.
مطلب مرتبط:معدن
به گفته دبیر مجمع معدن کاران منگنز، قطعا منگنز نیاز صنایع فولادی ما است و بدون عنصر منگنز حتی یک کیلو میلگرد و یک شاخه تیرآهن نمیتوانیم تولید کنیم. همین نقش کاربردی منگنز در صنایع مختلف موجب شده تا این فلز راهبردی در بازارهای جهانی (داخلی و خارجی) قیمتی دو چندان یابد.
منصور قلی زاده میگوید: طبق آمار گمرک، منگنز در بازارهای خارجی عیاری حدود ۳ و نیم تا ۴ دلار است و در بازارهای داخلی نیز یک تن سنگ منگنز با عیار متوسط حدود ۶ تا ۷ میلیون تومان ارزش دارد، اگر هم فرآوری شود قیمت آن به حدود ۶۰ – ۷۰ میلیون تومان میرسد.
با وجود ظرفیتهای داخلی، فعالان این صنعت میگویند مسیر تولید منگنز در کشور هموار نیست و کماکان شاهد واردات سنگ منگنز کم عیار با اختصاص ارز نیمایی به کشور هستیم. به گفته دبیر مجمع معدن کاران منگنز: معادن منگنز در داخل کشور وجود دارد، اما کماکان شاهدیم که سالیانه حدود ۳۰۰ هزار تن فرو سیلیکو منگنز (سنگ منگنز فرآوری شده) وارد کشور میشود که خروج ارز نیمایی بسیاری از کشور را درپی دارد.
ما هم ظرفیت منگنزمان بالاست و هم انرژی موردنیاز برای فرآوری آن را داریم، چرا داریم وارد میکنیم؟ واردات منگنز هر سال ۳۰۰ میلیون دلار ارز بری دارد درحالی که یک کارخانه فروسیلیکو منگنز در کشور با ۵ میلیون دلار به بهره وری میرسد و درواقع با ۳۰۰ میلیون دلار میتوانیم ۵۰ – ۶۰ کارخانه فرآوری منگنز بسازیم که ساخت این کارخانههای فرآوری شده، معادن کشور را نیز میتوانند احیا کنند.
مطلب مرتبط:آهن
هم اکنون طبق اظهارنظر تولیدکنندگان منگنز، سالانه در کارخانه فرآوری سنگهای معدنی کرمانشاه بیش از هزار و ۵۰۰ تن تولید و در معدن ونارچ قم نیز صد هزار تن استخراج میشود.
با این احوالات، بیش از ۸۰ درصد نیاز داخل، وابسته به واردات است و تولیدکنندگان داخلی مجبورند با منگنز وارداتی رقابت کنند.
به گفته معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت: در منگنز به طور خاص تقاضا برای واردات بسیار است، درحالی که خودمان در داخل کشور داریم، شاید یک مقدار قیمت تمام شده ما بالاست، علت آن نیز به ابعاد معدن کاری ما برمی گردد. یک مقدار به خاطر صرفه اقتصادی اقبال به سمت واردات زیاد است. اکنون وزارت صمت از تغییراتی خبر میدهد که ممکن است شرایط را به نفع تولید داخل تغییر دهد.
آقای رضا محتشمی پور میگوید: با تغییراتی که در دستورالعمل صورت گرفته و تغییر در گروه بندی کالاها باعث شده است شرایط رقابتی به نفع تولیدکنندگان داخلی عوض شود. سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون دلار سنگ منگنز وارد کشور میشود درحالی که بیش از ۲۰۰ معدن منگنز با ذخیره ۱۵۰ میلیون تنی در کشور داریم که با بهره گیری از ظرفیت آنها علاوه بر تامین نیاز داخل، برای صادرات هم کافی است.