رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تیران و کَروَن از توابع اصفهان گفت: محوطه‌ای با مساحت بالغ بر ۱۰ هزار مترمربع در روستای “دولت‌آباد” بعنوان دومین شهرِ زیرزمینی دوره اشکانی در این شهرستان شناسایی شد.
محسن مظاهری افزود: شواهد و یافته‌های باستانشناسی، قدمت دوره اشکانی این شهر زیرزمینی را قطعی کرده است. وی تصریح کرد: روستای دولت‌آباد در بخش کَروَن این شهرستان در پنج کیلومتری روستای “کُرد علیا” واقع است که پیشتر هم یک شهر زیرزمینی مربوط به دوره اشکانی در آن شناسایی شده بود.
وی یادآور شد: این دستکندها پیشتر هم وجود داشته‌اند اما توسط مردم در برخی از مناطق مسدود شده بودند و از آنها بعنوان انبار استفاده می‌شد.
مظاهری افزود: با بازدید انجام شده از این شهرزیرزمینی متوجه شدیم که این مجموعه دستکند می‌تواند با دستکندهای روستای “کُرد علیا” مرتبط باشد اما این کار نیاز به بررسی بیشتر دارد.
مظاهری با اشاره به قدمت اشکانی این اثر اظهار داشت: می‌توان گفت که این نمونه از دستکند در اصفهان تنها در همین منطقه و در روستای کرد علیا وجود دارد. وی تصریح کرد: ما اینک بدنبال یافتن شواهد تاریخی و باستان شناسی مرتبط با قدمت هخامنشی این دستکندها هستیم.
مظاهری گفت: شنیده‌هایی از سوی اهالی روستای دولت‌آباد وجود دارد که راه‌های زیرزمینی دیگری هم بین روستاها وجود دارد که ما هنوز آنها را شناسایی نکرده‌ایم و نمی‌توانیم به قطعیت بگوییم که چنین راه هایی وجود دارد یا خیر.
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان تیران و کَروَن خاطرنشان کرد: نظریه‌هایی بر کاربرد مسکونی این شهرهای زیرزمینی و نظریه‌های دیگری بر عبادتگاه بودن آنها تاکید دارد و البته برخی هم کاربرد دفاعی برای آنها تعریف می‌کنند.
به هرگونه بنای مسکونی، مذهبی، نظامی و تدفینی که در بافت خاک یا سنگ، روی زمین یا زیر سطح زمین، با عمل حفاری توسط انسان ایجاد شده یا به هر بنای طبیعی مثل غار که انسان در آن با حفاری تغییر ایجاد کرده باشد، “دستکند” گفته می‌شود.
شهر زیرزمینی و دستکند روستای “کُرد علیا” در شهرستان تیران و کرون ۲۰ هزار مترمربع وسعت دارد و شواهد باستان شناسی قدمت آن را به دوران اشکانیان و با احتمالات ضعیف‌تر به دوره هخامنشیان برمی‌گرداند.
شهر زیرزمینی یا دست کندهای تازه شناسایی شده در روستای دولت آباد تیران و کَروَن ۱۰ هزار مترمربع مساحت دارد و گفته می‌شود این دو شهر زیرزمینی با هم مرتبط بوده‌اند اما هنوز این نظریه ثابت نشده است.
در استان اصفهان علاوه بر این دو شهر زیرزمینی تیران و کَرون که گفته می‌شود قدمت اشکانی دارند، شهر زیرزمینی دیگری در نوش‌آباد شهرستان آران و بیدگل واقع در ۲۰۰ کیلومتری شمال اصفهان وجود دارد که متعلق به دوره ساسانی تا صفوی است. شهرستان تیران و کَروَن در ۵۰ کیلومتری غرب استان اصفهان قرار دارد.